Trả lời:

Căn cứ pháp lý

  • Bộ luật hình sự năm 2015
Tư vấn:
Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi đến Công ty luật TNHH Hà Thành Asia, với nội dung câu hỏi bạn đã cung cấp chúng tôi xin tư vấn như sau:

1. Cấu thành tội đầu cơ theo quy định của BLHS 2015

Tại điều 196 của Bộ luật hình sự năm 2015 quy định về tội đầu cơ như sau:
Điều 196. Tội đầu cơ
1. Người nào lợi dụng tình hình khan hiếm hoặc tạo ra sự khan hiếm giả tạo trong tình hình thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh hoặc tình hình khó khăn về kinh tế mua vét hàng hóa thuộc danh mục mặt hàng bình ổn giá hoặc thuộc danh mục hàng hóa được Nhà nước định giá nhằm bán lại để thu lợi bất chính thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Hàng hóa trị giá từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng;
b) Thu lợi bất chính từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.

d) Pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.”
a. Mặt khách quan.
  • Hành vi
Hành vi của tội đầu cơ là lợi dụng tình trạng khan hiếm hoặc tạo ra sự khan hiếm giả tạo để mua vét hàng hóa với số lượng lớn nhằm bán lại thu lợi bất chính.
  • Lợi dụng tình hình khan hiếm được hiểu là do điều kiện hoàn cảnh như thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh hoặc tình hình khó khăn về kinh tế một số loại hàng hóa không đủ cung ứng cho thị trường dẫn đến bị khan hiếm, người phạm tội đã mua vét những hàng hóa bị khan hiếm đó nhằm để bán lại thu lợi bất chính.
  • Tạo ra sự khan hiếm giả tạo được hiểu là trong tình hình thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh hoặc tình hình khó khăn về kinh tế, mặc dù các loại hàng hóa cần thiết không bị thiếu nhưng lợi dụng tình hình này người phạm tội đã tích trữ hàng hóa, găm hàng để tạo ra sự khan hiếm giả tạo để mua vét hàng hóa nhằm để bán lại thu lợi bất chính.
  • Mua vét hàng hóa được hiểu là hành vi mua hàng để dự trữ với mục đích cho giá cao hoặc đẩy giá cao lên để bán thu lợi bất chính.
Số lượng hàng hóa phải là có số lượng lớn (theo hướng dẫn của cơ quan có thẩm quyền). Nếu số lượng không lớn thì không đủ yếu tố cấu thành tội này. Việc có bán lại hàng hóa hay chưa, có thu lợi hay chưa không phải là dấu hiệu cấu thành bắt buộc.
Ngoài ra để cấu thành tội đầu cơ còn đòi hỏi hành vi hành vi của người phạm tội phải gây ra hậu quả nghiêm trọng - đây là dấu hiệu cấu thành cơ bản. Việc mua vét hàng hóa bán lại nhằm thu lợi bất chính như nêu trên mà không gây hậu quả nghiêm trọng thì cũng không đủ cơ sở để truy cứu trách nhiệm hình sự.
  • Hậu quả:
Việc gây hậu quả nghiêm trọng ở đây được thể hiện như làm rối loạn thị trường, đẩy giá cả tăng vọt dẫn đến Nhà nước không kiểm soát được, làm ảnh hưởng đến uy tín của Nhà nước, gây hoang mang lo sợ trong một bộ phận nhân dân hoặc gây chết nhiều người do không đủ điều kiện để khắc phục tình trạng dịch bệnh vì thuốc điều trị bị khan hiếm bởi hoạt động đầu cơ…
b. Khách thể
Hành vi đầu cơ nêu trên xâm phạm đến hoạt động quản lý thị trường và các chính sách kinh tế – xã hội của Nhà nước trong tình hình thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh hoặc tình hình khó khăn về kinh tế.
c. Mặt chủ quan
  • Lỗi:
Người phạm tội thực hiện tội phạm này với lỗi cố ý. Tức là người phạm tội biết hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, biết hậu quả có thể ra xa và mong muốn cho hậu quả xảy ra
  • Mục đích:
Mục đích nhằm bán lại thu lợi bất chính là dấu hiệu cấu thành cơ bản của tội này. Nếu việc mua vét hàng hóa không có mục đích bán lại thu lợi bất chính như mua vét để cứu trợ, để tặng cho các tổ chức cá nhân với mục đích từ thiện thì không cấu thành tội này.
d. Chủ thể
Chủ thể của tội đầu cơ có thể là cá nhân có năng lực trách nhiệm hình sự và đủ tuổi theo quy định của pháp luật hoặc là pháp nhân thương mại có năng lực trách nhiệm hình sự.
e.Về hình phạt
Mức hình phạt của tội phạm này được chia thành ba khung, cụ thể như sau:
+ Khung một (khoản 1).
Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm đối với những hành vi đầu cơ có giá trị sau:
a) Hàng hóa trị giá từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng;
b) Thu lợi bất chính từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng
+ Khung hai (khoản 2).
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 300.000.000 đồng đến 1.500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 03 năm đến 07 năm:
a) Có tổ chức;
b) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
c) Lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
d) Hàng hóa trị giá từ 1.500.000.000 đồng đến dưới 3.000.000.000 đồng;
đ) Thu lợi bất chính từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng;
e) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội.
+ Khung ba (khoản 3).
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 1.500.000.000 đồng đến 5.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Hàng hóa trị giá 3.000.000.000 đồng trở lên;
b) Thu lợi bất chính 1.000.000.000 đồng trở lên;
c) Tái phạm nguy hiểm
+ Hình phạt bổ sung (khoản 4)
Ngoài việc phải chịu một trong các hình phạt chính nêu trên, tùy từng trường hợp cụ thể người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
+ Hình phạt đối với pháp nhân
Pháp nhân thương mại phạm tội quy định tại Điều này, thì bị xử phạt như sau:
a) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này, thì bị phạt tiền từ 300.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng;
b) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này, thì bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 4.000.000.000 đồng;
c) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này, thì bị phạt tiền từ 4.000.000.000 đồng đến 9.000.000.000 đồng
d) Pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng, cấm kinh doanh, hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.
Lợi dụng dịch bệnh để đầu cơ bị xử lý thế nào? - Luật Hà Thành Asia - 1908963

2. Tư vấn nội dung câu hỏi của khách hàng

Trong câu hỏi của bạn, chúng tôi hiểu rằng hiện nay thông qua các phương tiện truyện thông bạn được biết có nhiều người lợi dụng tình trang bệnh dịch Corona diễn biến phức tạp nên đã thu mua các mặt hàng bình ổn giá với số lượng lớn nhằm bán kiếm lời, bạn đang thắc mắc hành vi đó sẽ bị xử lý thế nào và mức phạt cụ thể ra sao?
Đối chiếu với quy định của Bộ luật hình sự năm 2015 thì hành vi trên đã có dấu hiệu của tội đầu cơ theo quy định tại điều 196 của Bộ luật hình sự năm 2015.
Về mức hình phạt, do trong câu hỏi của bạn, bạn không nói cụ thể nhưng người đó thu gom các mặt hàng bình ổn giá với số lượng bao nhiêu (chỉ nói là số lượng lớn) hoặc thu lợi bất chính bao nhiêu, do vậy chưa thể xác định được khung hình phạt được áp dụng đối với họ.
Trên đây là nội dung tư vấn của Công ty Luật Hà Thành Asia đối với câu hỏi lợi dụng dịch bệnh để đầu cơ bị xử lý thế nào?
Một lưu ý, đây là trường hợp vụ việc có tính chất tham khảo, còn tùy nội dung vụ việc cụ thể của khách hàng mà chúng tôi sẽ có những tư vấn cụ thể và chính xác để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của khách hàng.
Liên hệ để được tư vấn ngay. Tổng đài tư vấn miễn phí 1900 8963.
 

Mọi chi tiết xin vui lòng liên hệ:

CÔNG TY  LUẬT HÀ THÀNH ASIA – Hotline miễn phí1900 8963
Website:  http://luatsuhathanh.com
                http://Congtyluathathanhasia.com
Email :     luathathanhasia@gmail.com
Facebook : https://www.facebook.com/luatsuhathanh
Địa chỉ: Số 5, ngõ 104A, đường Thụy Phương, P. Đông Ngạc, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội.
 
Trân trọng!