Câu hỏi:
Tôi là Hoàng Ngọc Linh, hiện đang sống tại một khu trọ ở Phúc Thọ, Hà Nội. Tôi có sự việc như sau, muốn nhờ Luật sư tư vấn.
Buổi tối tháng trước, tôi đi nhậu về và sang phòng bên tiếp tục uống rượu, sau đó có lời qua lại với một số người. Không muốn xảy ra rắc rối nên tôi đã về phòng đóng cửa đi ngủ. Nhưng nhóm thanh niên phòng kế bên tiếp tục quấy rối, có lời hăm doạ tôi. Tôi dậy, mở cửa, trong lúc hai bên đang xô xát, tôi có cầm dao đâm vào một người phải vào bệnh viện. Như vậy hành vi của tôi có phải tự vệ hay không và có bị xử phạt không?
Trả lời:
Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến Công ty Luật Hà Thành Asia, với nội dung bạn cung cấp, chúng tôi tư vấn cho bạn như sau:
Căn cứ theo quy định tại Điều 22 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 quy định về phòng vệ chính đáng như sau:
“1. Phòng vệ chính đáng là hành vi của người vì bảo vệ lợi ích của Nhà nước, của tổ chức, bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của mình hoặc của người khác, mà chống trả lại một cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm các lợi ích nói trên.
Phòng vệ chính đáng không phải là tội phạm.
2. Vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng là hành vi chống trả rõ ràng quá mức cần thiết, không phù hợp với tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi xâm hại.
Người có hành vi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật này.”
Như vậy, khi xem xét một hành vi có được coi là phòng vệ chính đáng hay không cần đáp ứng đủ các yếu tố sau:
– Thứ nhất, về phía nạn nhân: là người đang có hành vi xâm phạm đến các lợi ích của Nhà nước, của tổ chức, của cá nhân người phòng vệ hoặc của người khác (người thứ ba). Hành vi xâm phạm này phải là đang diễn ra (hiện hữu) (chỉ có thể nói đến phòng vệ chính đáng khi có hành vi của con người đang gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại cho các lợi ích của Nhà nước, của tổ chức, của cá nhân người phòng vệ hoặc của người khác, nếu hành vi xâm phạm chưa diễn ra hoặc đã kết thúc thì không có cơ sở của phòng vệ chính đáng). Đồng thời, hành vi xâm phạm này phải là hành vi có tính chất nguy hiểm đáng kể. Mức độ nguy hiểm đáng kể ở đây là tuỳ thuộc vào tính chất quan trọng của quan hệ xã hội bị xâm phạm, tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi tấn công của nạn nhân (người có hành vi xâm phạm).
– Thứ hai, về phía người phòng vệ: Nếu thiệt hại do người có hành vi xâm phạm gây ra có thể là thiệt hại về tính mạng, sức khoẻ, có thể là thiệt hại về tài sản, nhân phẩm, danh dự hoặc các lợi ích xã hội khác, thì thiệt hại do người có hành vi phòng vệ gây ra chỉ có thể là thiệt hại tính mạng hoặc sức khoẻ về cho người có hành vi xâm phạm.
– Thứ ba, hành vi chống trả là cần thiết. Điều này có nghĩa là biện pháp chống trả của người phòng vệ (phương tiện, phương pháp, thiệt hại) đặt trong hoàn cảnh cụ thể phải là biện pháp cần thiết để có thể ngăn chặn được hành vi xâm phạm, ngăn ngừa hoặc hạn chế thiệt hại mà hành vi này có thể gây ra. Cần thiết là sự thể hiện tính không thể không chống trả, không thể bỏ qua trước một hành vi xâm phạm đến các lợi của xã hội. Khi đã xác định hành vi chống trả là cần thiết thì thiệt hại gây ra cho người có hành vi xâm phạm dù có lớn hơn thiệt hại mà người có hành vi xâm phạm gây ra cho người phòng vệ vẫn được coi là phòng vệ chính đáng.
Đối với trường hợp trên của bạn, chưa đủ dữ liệu để có thể kết luận chính xác hành vi của bạn có phải là phòng vệ chính đáng hay không, tuy nhiên bước đầu có thể thấy rằng bạn đang trong tình thế cần có quyền phòng vệ chính đáng, còn có được xác định là phòng vệ chính đáng hay không thì bạn phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện trên. Bạn cần cung cấp đầy đủ các chứng cứ, lời khai đối với các cơ quan chức năng để họ xác định điều này.
Trường hợp xác định hành vi của bạn là phòng vệ chính đáng thì bạn sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Trường hợp xác định hành vi của bạn là hành vi gây thương tích cho người khác nhưng do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng thì bạn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 106 Bộ luật hình sự quy định về tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng.
Mọi chi tiết xin vui lòng liên hệ:
CÔNG TY LUẬT HÀ THÀNH ASIA – Hotline miễn phí: 1900 8963
Website: http://luatsuhathanh.com
http://Congtyluathathanhasia.com
Email : luathathanhasia@gmail.com
Facebook : https://www.facebook.com/luatsuhathanh
Địa chỉ: Số 5, ngõ 104A, đường Thụy Phương, P. Đông Ngạc, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội.
Trân trọng!
